Liber peregrinationis
Berlin, Staatsbibliothek lat. 4°.466 (sec. XIV inc.), ff. 1r-24r

 |1ra| Incipit liber peregrinationis fratris R(icculdi) ordinis Predicatorum.

Continentur autem in hoc libro sub brevitate regna gentes provintie leges ritus secte et hereses et mostra que inveni in partibus orientis ut fratres qui vellent laborem pro Christo adsummere pro fide dilatanda sciant quo<d> indigent et ubi et qualiter magis possunt proficere.

[1] Causa movens. Primum capitulum

Cum ego minimus in ordine Predicatorum recogitarem frequenter incomprehensibilitatem et intensionem divini amoris ad genus humanum, quia «sic Deus dilexit mundum ut Filium suum unigenitum daret» [Io. 3,16], et ipse Altissimi Filius suam peregrinationem tam diligenter nobis ad memoriam reduceret ut ea non essemus ingrati, dicens «Exivi a Patre et veni in mundum» [Io. 16,28], et quomodo etiam cito natus eciam pauper et parvulus nec sibi nec matri pepercit a longa et laboriosa peregrinatione set cum matre pauperi et sene baiulo peregrinatus est in Egiptum ut fugeret adversarios, cui non erat causa timoris, decrevi quod esset michi valde <??>aiosum quod ego per tot beneficia suscepta, qui solus Ipse novit, maxime quia me vocavit et segregavit de mundo et adsumpsit ad tantum ordinem ut essem testis et predicator ipsius, |1rb| «cogitavi vias meas et converti pedes meos in testimonia tua» [Ps. 118,59], cogitavi, inquam, non esse tutum quod ego longo tempore sederem et otiosus essem, et ut probarem aliquid de labore pauperis et longe peregrinationis, maxime cum in mente mea revolverem quam <lon>gas et laboriosas peregrinationes <adsump>seram adhuc secularis existens ut addiscerem illas seculares scientias quas liberales appellant.

[2] Peregrinatio. Secundum capitulum

Suscepta igitur obedientia domini papa mediante magistro ordinis, incipiens peregrinationem transivi mare ut loca illa corporaliter viderem que Christus corporaliter visitavit, et maxime locum in quo pro salute humani generis mori dignatus est, ut memoria passionis eius in mente mea imprimeretur tenacius, et sanguis Christi pro nostra salute effusus, esset michi robur et firmamentum ad predicandum et moriendum pro illo qui michi sua morte vitam donaverat.

[3] De Galilea

Veni igitur in Accon [fine 1288], et inde itinere diei ivimus cum multis cristianis [sic in extenso] in Galileam et primo pervenimus - xx miliaria - ad Cana Galilee ubi Christus fecit initium signorum, aquam convertendo mutando in vinum. Est autem Cana Galilee quarto vel quinto miliario a Naçaret. Ibi extra casale invenimus puteum unde ministri auxerunt aquam implentes ydrias. Ibi invenimus locum nuptiarum et loca et formulas ydriarum. Ibi |1va| cantavimus et predicavimus evangelium nuptiarum. Ibi rogavi Christum quod sicut aquam in vinum converterat ita aqua<m> mee insipiditatis et indevotionis converteret in vinum compunctionis et spiritualis saporis.

Inde recto cursu - xv miliaria - venimus ad casale Genesaret, quod est supra mare Galilee. Ibi in descensu montis supra mare cantavimus evangelium de illis duobus demoniacis quos Christus curavit ibi a legione demonum, quos Christus concessit intrare in porcos. Ibi rogavi Dominum quod me ab infestationibus demonum liberaret.

Inde descendimus - v miliaria - in Bessaydam, civitatem Andree et Petri, que est iuxta mare Galilee; et venimus iuxta mare et cantavimus ibi evangelium «Ambulans Iesus iuxta mare Galilee vidit duos fratres etc.» [Mt. 4,18]. Ibi rogavi Christum quod me ad sanctum suum discipulatum vocaret et faceret piscatorem hominum.

Inde ascendimus - iij miliaria - ad montem qui est supra mare Galilee, ubi Dominus sedens sermonem ad discipulos fecit, et cantavimus evangelium «Videns Iesus turbas ascendit in montem etc.» [Mt. 5,1]. Ibi rogavi Dominum quod me totaliter a desiderio terrenorum levaret et mentem meam ad celestia transferret.

Inde ascendimus - j miliarium - ibi prope ad montem ubi Dominus fecit convivium de quinque panibus |1vb|  ordeaceis, et cantavimus evangelium et predicavimus. Et postea, sedentes per ordinem super herbam et fenum, fregimus panem et manducavimus omnes cum letitia et lacrimis. Ibi prope est cisterna vetus in quam proiecerunt Ioseph. Ibi etiam prope - x miliaria - est castrum Safet, clavis totius Galilee.

Inde descendimus - ij miliaria - in Cafarnaum et venimus ad locum ubi curavit leprosum, et postea ad locum ubi Matheus sedebat ad teloneum et accipiebat vectigalia. Et canta<vi>mus et predica<vi>mus evangelium de vocatione Mathei [Mt. 9,9 ss].

Inde regirantes iuxta mare Galilee venimus - - ij miliaria - ad locum Tabula, que est inter Cafarnaum et Betsaydam, in loco ubi Dominus apparuit discipulis post resurrectionem stans in litore et vocavit eos de mari et invitavit eos ad prandendum. Et cantavimus et predicavimus evangelium, et manducavimus omnes ubi manducavit cum eis panem et piscem.

Inde regirantes iuxta mare Galilee versus Betsaydam et Genesar(et) venimus - vj miliaria - ad Magdalum, castellum Marie Magdalene iuxta stagnum Genesar(et). Et flentes et eyulantes pro eo quod invenimus ecclesiam pulcram non desctructam sed stabulatam, cantavimus et predicavimus evangelium Magdalene.

Inde venientes iuxta mare Tiberiadis venimus - v miliaria - ad |2ra| civitatem Tyberiadem, et invenientes ibi multa memoria digna; inter alia hec notavi quod mare Tyberiadis tota aqua et in omni loco dulcissima est et suavissima ad potandum, cum tamen ex multis partibus intrent in eo aque fetentes et sulfuree et amarissime.

Inde vero ascendentes in montem altum ut veniremus ad altissimum montem Tabor, venimus - x miliaria - in Betuliam, parvulam civitatem Iudit, et ad pedes civitatis quievimus ad fogntem ad quam iudei obsessi ab Oloferne exibant ad refocillandum. Et transeuntes Bettuliam - v miliaria - ascendimus ad altissimum montem Tabor; ubi invenientes multas et magnas ecclesias dirutas, venimus ad locum altiorem ubi transfiguratus est Dominus. Et legimus evangelium de transfiguratione Domini et predicavimus flentes et admirantes de tanta destructione etc. Inde vidimus partem Arabie et montem ubi vel unde derivantur fontes Ior et Dan, qui initiant Iordanem. Inde vidimus montes Gelboe.

Ad pedes montis Tabor est campus magnus Esdrelon, qui dicitur planities vel campus fabarum; super quo, ex opposito montis Tabor, est parva civitas que vocatur Naym, ubi suscitavit Dominus filium vidue.

Transeuntes |2rb| autem campum magnum Esdrelon et pertranseuntes Naym, festinavimus - xij miliaria - in Naçaret. Et adscendentes in montem, venimus ad saltum Domini, ubi iudei voluerunt precipitare Christum cum incepit eis legere et predicare. Ibi legimus et predicavimus evangelium. Ostendebant autem quedam vestigia pedum et itineris in saxo que dicebant esse vestigia pedum Christi.

[4] De Naxaret

Inde - ij miliaria - venimus in Naçaret et invenimus magnam ecclesiam quasi totam dirutam, et nichil erat ibi de primis edifitiis nisi sola cella ubi fuit annuntiata Domina; illam semper reservavit Domina ad memoriam humilitatis et paupertatis. Est autem ibi altare Domine in loco ubi orabat Domina quando missus est angelus Gabrihel ad eam, et altare arcangeli Gabrielis ubi stetit Gabriel annuntians. Et in utroque celeb<r>antes missas et predicantes verbum Dei circuivimus et perambulavimus civitatem, maxime loca illa que magis frequentabat Domina et puer Iesus. Invenimus ibi iuxta civitatem fontem qui est ibi in maxima veneratione pro eo quod Domina ibat aliquando ad fontem illum, et puer Iesus frequenter portabat inde aquam matri. Ivimus etiam ad sinagogam in qua legit Iesus Ysaiam prophetam.

Omnia ista loca Galilee, de primo usque ad ultimum, invenimus in possessione sarracenorum |2va| pacifica et quieta.

De Naçaret venimus - xij miliaria - in castrum çafferanum, ubi natus est Iohannes evangelista et sanctus Iacobus, filii Zebedei. Ibi habitabant cristiani. Inde reversi - x miliaria - fuimus in Accon, civitatem cristianorum.